धुंद येथ मी स्वैर झोकितोमद्याचे प्याले-1

आगरकरची अभद्र वाणी ऐकून कान किटलेल्या अजोतीकरने मला गदिमांनी रचलेल्या व बाबूजींनी दर्दभ‍‍ऱ्या आवाजात गायलेल्या "धुंद येथ मी स्वैर झोकितो

मद्याचे प्याले" या गीताचे रसग्रहण करण्याची विनंती केली. ते गीत ऐकतानाच मला पुलदेंनी गायलेले कविवर्य बा.भ. बोरकर ऊर्फ "बाकीबाब" यांचे त्याच चालीचे "जपानी रमलाची रात्र" हे गीत आठवले.इतका वेळ आगरकरला "उपरती" होईल याची वाट पहात होतो. शेवटी विवेक जोशी व विनायक करमरकर या दिग्गजांनी कान टोचवल्यावर का होईना पण त्याला

"उपरती" झाली व मगच मला "रसग्रहण" करण्याची इच्छा झाली.

"धुंद येथ मी स्वैर झोकितो मद्याचे प्याले" हे गीत एका मद्यपी व्यक्तीच्या पोटात वारांगने" च्या अड्ड्यावर मद्याचे काही घोट गेल्यावर त्याचं "भावविश्व" जागं झाल्यानंतर स्फुरलेली कविता आहे.आगरकर प्रमाणेच "प्रमाद" घडून गेल्यानंतर त्याला ही "उपरती" झालेली दिसते."रासक्रिडा" करतानाच त्याला आपल्या प्रिय पत्नीची व बाळाची आठवण होते.

या गाण्यातील भावना समजून तरी मद्यपी मद्यपानाबद्दल पश्चात्ताप करतील आण‌ि ते करण्याचं थांबवतील, अशी कवीची अपेक्षा आहे.

पुण्यात ओंकारेश्वर मंदीरापासून नदीकाठाने नव्या पुलाकडे जाताना वाटेत नेनेघाट गणेश मंडळ ही वास्तु आहे. तिथे लोकमान्य टिळकांनी सुरु केलेला गणेशोत्सव आजही पारंपरिक पद्धतीने साजरा होतो. याच ठिकाणी गणेशोत्सवात, १९५६-५७ सालात बाबूजींनी पहिल्यांदा हे गाणं गायलं.बाबूजींनी दर्दभ‍‍ऱ्या आवाजात पहिली तान घेताक्षणी श्रोते एकदम शांत झाले. गदिमांच्या शब्दसामर्थ्याने सारेच चकित झाले. लोकांना ते खूपच आवडलं होतं. कारण हे गाणं अतिशय अर्थपूर्ण होतं.अजोतीकरने पाठविलेले गीत सुस्पष्ट नसल्याने ते तुम्हाला लिहून दाखवतो.

धुंद येथ मी स्वैर झोकितो मद्याचे प्याले

याच वेळि तू असशिल तेथे बाळा पाजविले

येथ विजेचे दिवे फेकती उघड्यावर पाप

ज्योत पणतिची असेल उजळित तव मुख निष्पाप

माझ्या कानी घुमती गाणी,मादक मायावी

ओठांवरती असेल तुझिया अमृतमय ओवी

माझ्यावरती खिळली येथे विषयाची दृष्टी

मत्पूजेस्तव असशिल शोधित सखे, स्वप्नसृष्टी

कनकांगीच्या मत्त चुंबने जाग मला आली

विरहाश्रू तव असेल झरला सुकलेल्या गाली

तुझे नि माझे अंतर व्हावे कसे एकरूप?

शीलवती तू, पतिव्रते मी मूर्तिमंत पाप!

हे गीत तुम्ही "पुलदे" यांच्या प्रमाणे खालील गीताच्याच चालीवर म्हणा.बघा कशी मजा येते ते.त्याची क्लिपपण पाठवतो.

जपानी रमलाची रात्र - बा.भ.बोरकर

तुझे विजेचे चांदपाखरू दीप-राग गात

रचीत होते शयनमहाली निळी चांदरात

रतीरत कुक्कुट साकुंडीवर आरोहूनी माड

चोच खुपसुनी फुलवीत होता पंखांचे झाड

अद्भुत पंख्यासम भिंतीवर आंदोलुनी छाया

लावित होत्या ताप जगाचा नकळत विसराया

धूप ऊसासत होता कोनि रजताच्या पात्री

विचित्र रेशिमचित्रे होती रसावली गात्री

तुझा पियानो यक्ष जळातील होता निजलेला

मनात गुंफित स्पर्श-सुखांच्या स्वप्नांचा झेला

अन् म्युसेची कवने होती माझ्या हातात

प्रतिचरणाला करित होती धूम्रवेल साथ

जळत ऊसासत होते त्यासह अंतरात काही

होता चिमणा श्वान लोकरी घोटाळत पायी

तोच वाजल्या तुझ्या सपाता सळसळला घोळ

आलीस मिरवीत जाळीमधुनी नागिणीचा डौल

करांतुनी तव खिदळत आले स्तनाकार पेले

जळता गंधक पांच उकळता याही रंगलेले

अभिष्ट चिंतुनी आम्ही त्यांचे भिडवियले काठ

सुरेहुनी तु गडे भाजिले ओठांनी ओठ

स्पर्शे तुझिया आणि पियानो थरारला सारा

मज सम त्याच्या कानशिलाच्या झणाणल्या तारा

गंधर्वांच्या दुहिता जमल्या करित पुष्पवृष्टी

हृदय मदाचे मोहळ झाले जडावली दृष्टी

पोहू लागले तुझ्या रेशमी अलकातील मासे

हवा जाहली जड पा-यासम अंगातील वासे

आणि तरंगत डुलु लागली नौकेसम शेज

तो कांतितुन तुझ्या निथळले फेनाचे तेज

नखे लाखिया दात मोतिया वैडूर्यी नेत्र

अवयव गमले चपल चिवट की मयवनीचे वेत्र

कात सोडिल्या नागिणिचे ते नवयौवन होते

विळख्याविळख्यातुनि आलापित ज्वालांची गीते

गरळ तनुतील गोठुन झाले अंतरात गोड

कळले का मज जडते देवा नरकाची ओढ

डोळे बांधुन खेळत होते जीवन मायावी

अंधपणातच वितळत होते भूत आणि भावी

तुझ्या जपानी भाषालिपिसम अगम्य सुन्दरता

असुनि हाती उरली दुर्लभ आली ना हाता

आजही तुज शोधता कधी ती रमलाची रात्र

पाठितुनि जंबिया मधाचा घाली काळजात!

या गीतातला "शृंगार" आगरकरने समजून घ्यावा.त्याच्या होळीच्या गुतातील "बीभत्सपणा" त्यालाच जाणवेल.या गीतातील एकेक "उपमा" थक्क करून सोडणारी आहे.

जपानी "गेशा" हे विजेचे चांदपाखरू व त्याची चांदरात,कवीप्रमाणेच रतीरत कुक्कुट,ऊसासे सोडणारा धूप,यक्ष जळातील पियानो,म्युसेची कवने वाचत सोडलेली सिगारेटची धूम्रवलये,काम भावनेने पेटलेले काळीज, नागिणीचा डौल असलेली "गेशा" ची मदमस्त चाल,रेड वाईनचे स्तनाकार पेले,ओठ भाजून काढणारी वाईन व त्यापेक्षा दाहक ते "गेशा"ने घेतलेले चुंबन,"गेशा"च्या मादक स्पर्शाने पियानो प्रमाणे थरारलेली कवीची काया व कानशिलात झणाणलेल्या तारा ! "अड्रेनॅलिन सर्ज" चे वर्णन सर विल्यम बाॅईड यांनी देखील एवढे अप्रतिम केले नसते."Why hurry at the last moment" असा मला नेहेमीच प्रश्न पडत असे.तद्वत या कवीची व या "गेशा" ची शेज नौकेसम तरंगता तरंगता डुलायला लागलेली दिसते.

"गेशा" ची नेल पाॅलिश लावलेली "नखे लाखिया" व पाॅलिशलेली "दात मोतिया" आणि वर "वैडूर्यी" नेत्र ! काय सुंदर वर्णन आहे जपानी सुंदरीचे ! त्यासाठी राहूचा "वैडूर्य" हा खडा माहित असायला हवा.नाही तर सर विल्यम बाॅईड यांनी जसा अनेक वेळा माझा "पोपट" केला तसा तुमचा देखील "पोपट" व्हायचा !